Η αλήθεια είναι ότι η ψηφιακή τεχνολογία στη φωτογραφία είναι ακόμα σε “νεαρό στάδιο”, έχοντας ζωή λιγότερη από 20 χρόνια.

Αν και η πρώτη εμπορική “ψηφιακή” μηχανή καταγράφηκε το 1975 από τη Kodak (η οποία από ηγέτης της φωτογραφικής αγοράς του 20ου αιώνα, εξαφανίστηκε τον 21ο αιώνα) οι πρώτες σοβαρές προσπάθειες από τις φωτογραφικές εταιρείες καταγράφηκαν μετά το 2000.

Ξεκινώντας το 2004 την πορεία μου ως φωτογράφος/πωλητής φωτογραφικού εξοπλισμού στο κατάστημα Ρεπέλλα, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης (κατά την άποψη μου ένα από τα καλύτερα που έχουμε στη χώρα μας), και έχοντας πάρει την ίδια περίοδο την πρώτη μου ψηφιακή SLR, την εκπληκτική για την εποχή της Nikon D70, με μεγάλη απορία άκουγα γνωστούς φωτογράφους και πελάτες του καταστήματος να λένε ότι “η ψηφιακή τεχνολογία δεν θα ξεπεράσει ποτέ το φιλμ” και “σιγά τις DSLR μηχανές” ή “είναι πιο ακριβές από μία SLR μηχανή με φιλμ και είναι χειρότερες”. Φωτογράφοι που αργότερα, κυρίως οι επαγγελματίες, τρέχανε να προλάβουν τις εξελίξεις και να μπουν στην ψηφιακή εποχή.

Με την ίδια απορία ακούω σημερινούς φωτογράφους να λένε “οι mirrorless δεν θα ξεπεράσουν τις DSLR” ή “προσπαθούν να μας βάλουν να αγοράσουμε mirrorless μηχανές” ή “γιατί να πάρω κάτι πιο ακριβό ενώ υπάρχει κάτι καλύτερο στη μισή τιμή” και παρόμοιες δηλώσεις, σχολιάζοντας μία νέα τεχνολογία που έχει κλείσει μόλις 10 χρόνια εξέλιξης.

Από την αρχή του λανσαρίσματος του νέου είδους των mirrorless μηχανών (μηχανές που αλλάζουν φακό αλλά έχει αφαιρεθεί ο καθρέπτης που έχουν οι DSLR) η άποψη μου δεν άλλαξε, πιστεύω ότι πρόκειται για το μέλλον των DSLR και απλά θα πρέπει να αναμένουμε την εξέλιξη τους για να φτάσουν τουλάχιστον στα ίδια επίπεδα απόδοσης (χρειάζονται ακόμα βελτιώσεις στην αυτόματη εστίαση, την αυτονομία μπαταρίας κ.α.), πριν πείσουν τους φωτογράφους για τις δυνατότητες τους.

Η πρώτη mirrorless που δοκιμάσαμε στο pttlgr ήταν η Fujifilm X-Pro1 τον Σεπτέμβριο του 2012 και από τότε μπορώ να πω ότι μου άρεσε το νέο είδος, κυρίως λόγω χαμηλού βάρους και μικρού όγκου.

Πέρασαν σχεδόν 6 χρόνια και όπως συμβαίνει σε όλους τους τομείς της τεχνολογίας, η εξέλιξη των mirrorless ήταν ραγδαία. Πιο γρήγορο σύστημα αυτόματης εστίασης, καλύτερο ηλεκτρονικό οφθαλμοσκόπιο, μεγαλύτερες ταχύτητες συνεχούς λήψης, καλύτερη απόδοση σε χαμηλό φωτισμό.

Παράλληλα βέβαια και οι DSRL συνέχισαν να εξελίσσονται και σήμερα έχουμε φοβερές μηχανές στα χέρια μας, όπως οι εκπληκτικές Nikon D850 και Nikon D500 (αναφέρομαι σε αυτά τα μοντέλα λόγω εμπειρίας χρήσης).

Από το 2008 όταν και παρουσιάστηκε το πρώτο σοβαρό mirrorless σύστημα από Olympus και Panasonic (Micro Four Thirds), οι πωλήσεις των mirrorless αυξάνονταν αλλά με πολύ αργούς ρυθμούς.

Fujifilm και Sony μπήκαν δυναμικά στο νέο χώρο των mirrorless παρουσιάζοντας όλο και καλύτερα μοντέλα, με την πρώτη να μας δίνει μία μηχανή μεσαίου φορμά (την πρώτη mirrorless στο μεσαίο φορμά μας έδωσε η Hasselblad την ίδια χρονιά, το 2016) και την δεύτερη το πρώτο μοντέλο με αισθητήρα Full Frame.

Αυτά τα 10 χρόνια είχαμε και άλλες εταιρείες που προσπάθησαν αλλά δεν τα κατάφεραν και αποχώρησαν, όπως η Pentax και η Samsung.

Επίσης είχαμε τους δύο μεγάλους του χώρου, την νο1 σε μέγεθος και πωλήσεις Canon και την δεύτερη Nikon, οι οποίες μη θέλοντας να επηρεάσουν τις πωλήσεις των DSLR μηχανών τους, οι οποίες πήγαιναν εξαιρετικά καλά, δεν προσέφεραν αξιόλογες επιλογές στην κατηγορία των mirrorless.

Μάλιστα η Nikon είχε παρουσιάσει το σύστημα Nikon 1, με τον εξαιρετικά μικρό αισθητήρα, το οποίο ήταν ίσως ένα από τα μεγαλύτερα λάθη της εταιρείας και το οποίο σταμάτησε να υποστηρίζεται πριν λίγο καιρό.

Aπό την άλλη η Canon βασιζόμενη ότι κάθε χρόνο για τα τελευταία 15 χρόνια είναι το νο1 στις πωλήσεις μηχανών που αλλάζουν φακούς (κυρίως σε DSLR), δεν έπερνε την απόφαση να δημιουργήσει μία mirorrless που θα έκοβε πωλήσεις από τις DSLR ή θα επέτρεπε την Nikon να αυξήσει τις πωλήσεις των δικών της DSLR μηχανών.

Ένα από τα σημεία καμπής της ιστορίας των mirrorless μηχανών έιναι το 2013, με την παρουσίαση της Sony a7, της πρώτης ψηφιακής mirrorless με Full Frame αισθητήρα, η οποία σίγουρα είναι ένα ορόσημο στην κατηγορία. Οι πωλήσεις της Sony, η οποία στηριζόταν κατά βάση στη φωτογραφική τεχνολογία που απέκτησε από την εξαγορά της Konica Minolta και την κατοχή μετοχών της Olympus και από την άλλη στο ότι είναι πολύ δυνατή στην παραγωγή αισθητήρων εικόνας, άρχισαν να αυξάνονται και μέχρι το 2018 φάνηκε ότι είναι η μοναδική εταιρεία που μπορεί να σπάσει την δυαρχία των Canon και Nikon. Για να γίνει αυτό βέβαια θα έπρεπε η Sony να κερδίσει την εμπιστοσύνη των φωτογράφων, κάτι που ως και σήμερα δεν το έχει καταφέρει σε μεγάλο βαθμό, καθώς οι mirrorless μηχανές της πουλάνε περισσότερο σε βιντεογράφους (όπως και οι μηχανές της Panasonic).

Αντίθετα Fujifilm και Olympus, αργά αλλά σταθερά, επένδυσαν πάνω στη μεγάλη φωτογραφική τους ιστορία, χτίζοντας εκ νέου σχέσεις εμπιστοσύνης μς τους φωτογράφους, οι οποίοι φαίνεται ότι προτιμούν περισσότερο τις μηχανές τους για την λήψη φωτογραφιών, έστω και αν ο αισθητήρας τους είναι μικρότερος από αυτόν που φοράνε τα μεγάλα κανόνια της σειράς a της Sony (APS-C η Fujifilm, MFT η Olympus).

Φτάνουμε λοιπόν σε ακόμα μία ημερομηνία ορόσημο στην εξέλιξη της mirrorless φωτογραφικής τεχνολογίας και σε μία από τις σημαντικότερες ημερομηνίες της ιστορίας της Nikon. 23 Αυγούστου η Nikon, αφού έχει σταματήσει το mirrorless σύστημα Nikon 1, επιστρέφει στην κατηγορία των mirrorless μηχανών με την πρώτη της mirrorless με Full Frame αισθητήρα.

Και ενώ ο φωτογραφικός κόσμος περιμένει με αγωνία να δει τι θα μας δώσει η Nikon και κατά πόσο θα μπορέσει να χτυπήσει στα ίσια την Sony και την σειρά α, δεν ξεχνάμε ότι οι φήμες αναφέρουν ότι τον Σεπτέμβριο και πριν τη Photokina της Κολωνίας, η Canon θα παρουσιάσει την πρώτη δική της Full Frame mirrorless μηχανή (η Canon, η οποία εδώ και δύο χρόνια περίπου έχει κάνει σοβαρές προσπάθειες στις mirrorless μηχανές παρουσιάζοντας λίγο πιο εξελιγμένα και προσεγμένα μοντέλα, όπως η Canon EOS M50).

H είσοδος των Nikon και Canon στις mirrorless μηχανές με σοβαρές και αξιόλογες προτάσεις (ελπίζουμε) σημαίνει μόνο ένα πράγμα: Μεγάλος ανταγωνισμός που θα οδηγήσει σε ακόμα πιο ραγδαία εξέλιξη των mirrorless συστημάτων (φήμες λένε ότι η Olympus ετοιμάζει νέα πολύ εξελιγμένη μηχανή) και φυσικά μείωση των τιμών (φήμες αναφέρουν ότι η νέα Fujifilm X-T3 θα βγει σε χαμηλότερη τιμή από την Fujifilm X-T2).

Επιστρέφοντας στην αρχή των σκέψεων μου και μακριά από τους Mirrorless Wars (κατά το Star Wars), θα πρέπει να πούμε ορισμένα πράγματα με το πως εξελλίσονται τα πράγματα στο φωτογραφικό χώρο.

Η ψηφιακή τεχνολογία έχει εκτοξεύσει τον αριθμό των ανθρώπων που ασχολούνται δημιουργικά με την φωτογραφία σε τεράστια νούμερα, κάτι που είναι εξαιρετικά καλό. Άνθρωποι όλων των ηλικιών έχουν επενδύσει τον χρόνο τους στην δημιουργία φωτογραφιών και εικόνων και καθημερινά ανακαλύπτουμε φωτογράφους με εξαιρετικό φωτογραφικό έργο.

Βασική αρχή όμως της δημιουργίας αυτής είναι η ενασχόληση με την τεχνική της φωτογραφίας και η πρακτική εφαρμογή τεχνικών και γνώσεων που αποκτούνται. Λίγη σημασία παίζει το μέσο, δηλαδή το είδος της φωτογραφικής μηχανής που χρησιμοποιείται. Μπορεί να είναι μία μηχανή με φιλμ, μία instant μηχανή, μία DSLR, μία mirroless ή ακόμα και ένα smartphone.

Με βάση το παραπάνω και ενώ έχουμε πει ότι από ότι φαίνεται οι mirrorless μηχανές είναι η εξέλιξη των DSLR μηχανών, είναι σαφές ότι δεν σημαίνει ότι κάποιος θα πρέπει οπωσδήποτε να πάρει μία mirrorless ή ότι οι DSLR θα παροπλιστούν μία ημέρα ξαφνικά.

Με τα εκατομμύρια των DSLR που έχουν πωληθεί τα τελευταία 15 χρόνια και τους αντίστοιχους φακούς το μόνο σίγουρο είναι ότι οι DSLR θα συνεχίσουν να υπάρχουν για αρκετά ακόμα χρόνια. Επιπλέον οι δύο πιο σημαντικές εταιρείες παραγωγής DSLR, Canon και Nikon, δεν θα σταματήσουν την παραγωγή και εξέλιξη των DSLR, για τα επόμενα τουλάχιστον 5 με 10 χρόνια (μην ξεχνάμε και την Pentax η οποία έχει παραμένει ζωντανή στις DSLR αλλά και τη Sony με τη σειρά DSLT, Sony a). Και η αναφορά στα 5 χρόνια γίνεται καθαρά γιατί η περίοδος 5 ετών στην τεχνολογία μπορεί να φέρει κοσμογονικές αλλαγές.

Σίγουρα κανείς δεν αναγκάζει κανέναν να αγοράσει μία mirrorless, αλλά παίρνοντας για παράδειγμα τις SLR με φιλμ και τις DSLR και τη σχέση μεταξύ τους, μπορούμε να έχουμε μία ιδέα για το πως θα είναι το μέλλον των φωτογραφικών μηχανών.

Ως χρήστης DSLR μηχανών για περίπου 14 χρόνια και έχοντας αρκετό εξοπλισμό (4 DSLR μηχανές και 9 φακούς) θεωρώ ότι δεν υπάρχει λόγος για κάποιον που έχει κάποιο στημένο DSLR σύστημα να βιαστεί να μεταπηδήσει σε κάποιο mirrorless σύστημα, εκτός αν έχει την οικονομική άνεση να το κάνει. Από την άλλη αν ξεκινούσα να στήνω τώρα ένα σύστημα πολύ πιθανό να επέλεγα κάποιο mirrorless σύστημα. Βέβαια όλα όσα αναφέρω θα εξαρτηθούν από τις ανακοινώσεις των Nikon και Canon το επόμενο χρονικό διάστημα.

Καταλήγοντας να αναφέρω ότι πιστεύω ότι η τεχνολογία είναι πολύ σημαντική για την ανθρωπότητα. Είναι ένα εργαλείο που επιτρέπει την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους και όσο αφορά τη φωτογραφία έχει καταφέρει να εξελίξει τον φωτογράφο και το έργο του. Προσωπικά θεωρώ λάθος να την δαιμονοποιούμε. Είναι σεβαστό κάποιος να θέλει να μην την ακολουθεί ή να προτιμάει καταγραφικά μέσα παλαιότερων εποχών αλλά δεν είναι σωστό να κατηγορεί την εξέλιξη του φωτογραφικού εξοπλισμού. Άλλωστε η ιστορία έχει αποδείξει (τουλάχιστον σε εμένα) ότι όποιος “μουλαρώνει” και προσπαθεί να απαρνηθεί οποιαδήποτε εξελικτική διαδικασία τελικά μόνο ζημιωμένος βγαίνει.

Θα θέλαμε πολύ να ακούσουμε τις απόψεις σας στο συγκεκριμένο θέμα.